اضافه وزن و عوارض آن
اضافه وزن یکی از موارد مهمی است که لازم است در بحث سلامت مورد توجه واقع شود. اضافه وزن میتواند در طول زمان مشکلات و ریسکهایی برای فرد پدید آورد و به نوعی سلامتی او را به خطر اندازد. اضافه وزن در هر سنی میتواند مخاطرات خاص خود را بدنبال داشته باشد و صرفا این مخاطرات متوجه بزرگسالان نمیشود.
چاقی و اضافه وزن به عنوان ذخیره غیر نرمال یا اضافی چربی تعریف میشود که اثرات مخربی بر سلامتی دارد. از سال 2016 به بعد آمار افراد دارای اضافه وزن تقریبا 3 برابر شده است به گونه ای که حدود 40% افراد بالای 18 سال دچار اضافه وزن هستند.سبک زندگی کم تحرک و بی تحرک عامل اصلی این ناهنجاری به شمار میرود .اضافه وزن میتواند بعنوان عامل زمینه ای برای سایر بیماری ها محسوب شود به گونه ای که بیماری های زیادی در سنین مختلف را ایجاد میکند.
چه کسانی اضافه وزن دارند و چه کسانی چاق هستند؟ تفاوت اضافه وزن و چاقی چیست؟
مناسب ترین راهکار جهت تشخیص وضعیت بدنی شاخص توده بدنی و یا همان BMI است. شاخص توده بدنی یا همان BMI در واقع حاصل تقسیم وزن (کیلوگرم) بر مجذور قد (متر) است. با محاسبه BMI و بررسی آن برروی نمودار شاخص توده بدنی میتوان از وضعیت توده بدنی خود اگاه شد.
در بزرگسالان اگر این شاخص بین 18.5 – 24.9 باشد در واقع شما در وضعیت کاملا نرمال قرار دارید و از بیماری های احتمالی مرتبط با اضافه وزن در امان هستید J
اگر شاخص توده بدنی بین 25-29.9 هستید احتمالا در وضعیت اضافه وزن قرار دارید.
اگر شاخص توده بدنی بین 30-39.9 هستید شما در وضعیت چاقی قرار دارید و بایستی هر چه سریعتر سبک زندگی خود را تغییر داده و این وضعیت را تغییر دهید.
و درنهایت اگر شاخص توده بدنی بالاتر از 40 هستید در وضعیت بسیار چاق قرار دارید.
البته این نکته قابل ذکر است که شاخص توده بدنی BMI به تنهایی نمی تواند وضعیت چاقی یا لاغری فرد را نشان دهد چراکه افرادی که دارای توده بدنی عضلانی هستند نیز در این محاسبات ممکن است در رده چاق یا دارای اضافه وزن قرار بگیرند.
چه کارهایی ما را دچار اضافه وزن و چاقی میکند؟
- اضافه وزن و چاقی در حالت کلی به سبب دریافت کالری بیش از حد مورد نیاز رخ میدهد، افرادی که از غذاهای با محتوای بالای چربی و قند استفاده میکنند در معرض اضافه وزن و چاقی قرار دارند.
- از عوامل دیگر چاقی و اضافه وزن شیوه زندگی کم تحرک و بدون تحرک است. در واقع در صورتیکه کالری اضافه مصرف شده به طرق گوناگون سوزانده نشود، اضافه وزن و چاقی را بدنبال خواهد داشت.
- امروزه بدلیل سبک زندگی مدرن و مشغله بیشتر افراد مصرف غذاهای پرچرب و شیرین مانند انواع فست فود ها و نوشیدنی های شیرین رو به افزایش است و این یکی از دلایل افزایش اضافه وزن و چاقی در جمعیت امروزی به شمار میرود.
- علاوه بر مواردی که پیشتر ذکر شد، برخی از بیماری ها مانند کم کاری تیروئید میتواند سبب بروز اضافه وزن و چاقی شود.
اضافه وزن و چاقی چه خطراتی میتواند بدنبال داشته باشد؟
اضافه وزن و چاقی علاوه بر ناهنجاری های ظاهری و جسمانی میتواند بیماری ها وعوارض مختلفی را به دنبال داشته باشد. از مهمترین این عوارض میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- دیابت نوع 2
- بیماریهای قلبی-عروقی
- انواع گوناگونی از سرطانها مانند سرطان پستان، سرطان روده بزرگ
- حملات و سکته های قلبی و مغزی
- اضافه وزن و چاقی به سبب تغییرات جسمانی و نارضایتی فرد از اندامش میتواند افسردگی را بدنبال داشته باشد.
- فشار خون بالا
- کلسترول بالای خون
- اسم
- سندروم متابولیک
- ریفلاکس اسید معده به مری
آپنه خواب
- کبد چرب و سایر بیماری های کبدی
- بیماری های کلیوی
- دیابت حاملگی
- تنگی نفس
- افزایش تعریق
- خر خر کردن در هنگام خواب
- ناتوانی در انجام حرکات فیزیکی
- خستگی مفرط
- کمردرد
- عدم تمرکز
پژوهش ها نشان داده است به طور متوسط اضافه وزن و چاقی میتواند 3-10 سال از مرگ آدمی بکاهد بنابراین توجه به آن بسیار حائز اهمیت است.
چگونه اضافه وزن و چاقی را درمان کنیم؟
امروزه راهکارهای گوناگونی برای رفع اضافه وزن و چاقی مطرح است که از مهم ترین روشهای غیر تهاجمی آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- برنامه های غذایی کاهش وزن و رژیم های غذایی
- فعالیت های فیزیکی مانند دویدن، پیاده وری روزانه، شنا و یا ورزشهایی مانند تنیس و…
- آهسته غذا خوردن و کم کردن حجم غذای مصرفی
- تغییر سبک زندگی و کاهش مصرف غذاهای پرکالری و یا پرچرب و شیرین
در مواردی که شخص قادر به کاهش وزن از موارد ذکر شده نمیباشد میتوان از روش های تهاجمی و انواع جراحی های کاهش وزن استفاده نمود؛ بعنوان مثال:
- جراحی باندینگ معده
- جراحی بای پاس معده
- جراحی مینی بای پاس معده
- جراحی اسلیو معده
- جراحی بالن معده
- جراحی پلیسه معده
- جراحی دئودنال سوئیچ (DS)
- جراحی دئودنوایلئال بای پاس(SADI)
منبع:https://www.nhs.uk/conditions/obesity
