کبد چرب چیست؟؟
کبد چرب یکی از بیماری های شایع است که بر اثر تجمع بیش از حد چربی در کبد ایجاد میشود. این عارضه در بیشتر افراد بدون علائم خاصی است بنابراین در برخی موارد در زمان مناسب تشخیص داده نمیشود و میتواند عارضه های خطرناکی را بدنبال داشته باشد. از همین رو بهتر است با کنترل رژیم غذایی و انتخاب سبک زندگی سالم تر از بروز این عارضه پیشگیری کنیم.
کار کبد چیست؟؟
کبد یکی از اعضای حیاتی بدن است که نقش های متعددی را برای کنترل وضعیت درونی بدن ایفا میکند:
- تولید صفرا و کمک به متابولیسم چربی ها
- ساختن پروتئین های مورد نیاز بدن
- ذخیره آهن
- تبدیل مواد مغذی با انرژی
- تولید فاکتورهای دخیل در فرایند انعقاد خون
- تولید پروتئین های موثر در ایمنی و کمک به دفاع از بدن در برابر عفونتها
چرا کبد چرب خطرساز است؟؟
در اغلب موارد این بیماری با عارضه خاصی همراه نیست، اما در 7-30% افراد میتواند به عارضه جدی تبدیل شده و عملکرد کبد را مختل کند. این عارضه در طی 3 مرحله کلی پیشروی میکند:
- ایجاد التهاب در کبد وآغاز تخریب بافت کبد، این مرحله را استئوهپاتیت میگویند.
- ایجاد بافت اسکار در کبد و پیشروی آسیب ها، این مرحله را فیبروزیس مینامند.
- اسکار ها در کبد پیشروی کرده و گسترده میشوند به طوری که در این مرحله بیمار به سیروز کبدی دچار میشود.
سیروز کبدی چیست؟؟
سیروز کبدی به حالتی گفته میشود که بافت کبد به میزان زیادی تخریب شده و عملکرد آن رو به کاهش گذاشته است. این حالت میتواند در ادامه به نارسایی کبد و سرطانی شدن آن بیانجامد.
چه کسانی مستعد ابتلا به کبد چرب هستند؟؟
- افرادی با ژنتیک آسیایی
- خانمهایی که یائسه هستند
- افرادی که دچار اضافه وزن هستند
- افرادی که مبتلا به پرفشاری خون، دیابت و یا کلسترول بالای خون هستند
- افرادی که دچار آپنه حین خواب هستند( آپنه حین خواب به حالتی که در حین خواب با قطعی تنفس و مجدد برقرار شدن آن همراه است، اطلاق میشود)
چه عواملی سبب بروز این بیماری میشوند؟؟
برخی افراد بدون هیچگونه عوامل مستعد کننده ای به این عارضه دچار میشوند، اما موارد زیر میتواند احتمال ابتلا را به میزان زیادی افزایش داده، بنابراین توجه به آنها لازم است:
- اضافه وزن و دیابت
- دیابت نوع 2
- سندرم متابولیک
- پرفشاری خون
- کلسترول بالای خون
- مصرف برخی داروها مانند امیلروید ها، دیلتایزم ها ، تاموکسفین ها و استروئید ها
علائم ابتلا به کبد چرب چیست؟؟
در اکثر افراد این عارضه تا زمان رسیدن به مرحله سیروز کبدی علائم خاصی ندارد بنابراین در زمانی که درمان بسیار مشکل است به پزشک مراجعه میکنند. از علائم آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد شکمی و یا احساس پری در ناحیه فوقانی و سمت راست شکم
- اسهال و بی اشتهایی و یا حتی کاهش وزن
- زردی پوست و رنگ پریدگی (یرقان)
- شکم و پاهای ورم کرده (ادم شکم و پا)
- خستگی مفرط و یا احساس خستگی ذهنی
- ضعف
این عارضه چگونه تشخیص داده میشود؟؟
به علت اینکه این بیماری در اکثر موارد علائم خاصی ندارد، احتمالا پزشک اولین کسی است که از وجود این بیماری در وجودتان آگاه خواهد شد. تغییر در میزان آنزیمهای کبدی یکی از علائم بارز این عارضه است. از دیگر راههای تشخیص میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تصویربرداری اولتراسوند و یا CT
- نمونه برداری کبد
- فیبرو اسکن (روشی که در آن اسکار های موجود در بافت تشخیص داده میشود)
این عارضه چگونه درمان میشود؟؟
علی رغم نبود داروی بخصوص برای درمان این عارضه، پزشکان میتوانند با برنامه هایی این بیماری را کنترل کرده و از بروز عوارض جبران ناپذیر آن جلوگیری به عمل آورند. از راهکارهای کنترل این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- قطع مصرف الکل
- کاهش وزن و از بین بردن وزن اضافه
- مصرف داروهایی در جهت کنترل دیابت و کسترول خون
- مصرف ویتامین E
چگونه میتوان از این عارضه پیشگیری کرد؟؟
بهترین روش برای در امان ماندن از این عارضه پیشگیری و پیش گرفتن سبک زندگی سالم است:
- مراقب وزن خود باشید و سعی کنید در سایز مناسب باقی بمانید
- مرتبا ورزش کنید
- مصرف الکل را متعادل کنید
- داروهای خود را مصرف کنید
ایا امکان ترمیم کبد پس از ابتلا به این عارضه وجود دارد؟؟
خوشبختانه بعلت جبران پذیر بودن بافت کبد ، حتی پس از بروز این عارضه نیز امکان ترمیم مجدد بافت آن وجود دارد.
آیا بیماری کبد چرب کشنده است؟؟
این بیماری در اکثر افراد خطر قابل توجهی را به دنبال ندارد هرچند که در صورت پیشروی آن به سمت سیروز کبدی و ایجاد بافت اسکاری در کبد میتواند عملکرد کبد را میزان زیادی مختل کرده و عوارض جدی برای شخص به دنبال داشته باشد.
رژیم غذایی مناسب برای درمان این عارضه چیست؟؟
در صورت ابتلا به این عارضه بهتر است رژیم غذایی متعادل رعایت شود و همچنین از رژیم های کاهش وزن شدیدی جدا خودداری شود. متخصصان تغذیه و پزشکان عموما رژیم غذایی مدیترانه ای را برای این عارضه ها پیشنهاد میکنند چرا که این رژیم حاوی مقدار کافی میوه جات ، سبزیجات و چربی های مفید است.
منبع:https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15831-fatty-liver-disease#symptoms-and-causes
